۱۰ فروردین ۱۴۰۳
تاریخ هنر مجله فرهنگ و هنر ایران دخت

آشنایی با تاریخ هنر یونان

آشنایی با تاریخ هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، دوره کلاسیک یونان  آشنایی با تاریخ هنر یونان ، آشنایی با تاریخ هنر یونان

آشنایی با تاریخ هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان  ، تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، هنر یونان  ، دوره کلاسیک یونان  آشنایی با تاریخ هنر یونان ، هنر یونان  ، آشنایی با تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، دوره کلاسیک هنر یونان 

 

هنر یونان:  ایراندخت

سرزمین و مردم یونان:

یونان نام سرزمین و کشوری به شکل شبه جزیره ای نامنظم و با جزایر بزرگ و کوچک در جنوب شرقی اروپا است. نخستین مردم شناخته شده ای که وارد خاک یونان شدند، میسنی ها بودند. اندکی بعد مردم دیگری که بهزبان یونانی سخن می گفتند و از شمال یونان وارد این سرزمین شدند، با میسنی ها در آمیختند و کم کم بر جزایر و سواحل دریای اژه و آسیای صغیر مسلط و به تدریج تمدن یونان را بنا کردند. در میان اقوام یونانی، دوریسی ها اِیونی ها مشهور هستند.  ایراندخت

 

دوریسی ها در خاک اصلی یونان و ایونی ها در جزایر و سواحل آسیای صغیر ساکن شدند و با تمدن های خاورمیانه ارتباط داشتند. یونان در زمانی کوتاه به یکی از تمدن های بزرگ جهان تبدیل شد. آب و هوای مساعد، فراوانی منابع طبیعی، راه های امن دریایی، نزدیکی به تمدن های مصر و میانرودان، روح آزادی خواهی، نداشتن حاکمان مستبد و داشتن روحیه بازرگانی از عوامل مؤثر در رشد سریع تمدن یونان در مقایسه با دیگر تمدن های کهن بود.   ایراندخت

شیوه یا دوره های هنر یونان:  ایراندخت

هنر یونان از آغاز تا انجام به چهار شیوه یا دوره، هندسی، باستانی، کلاسیک و هلنی تقسیم می شود و اوج آن در شیوه کلاسیک متجلی می شود.  ایراندخت

دورۀ شیوه هندسی:  ایراندخت

شیوه هندسی که به آن مرحله شکل گیری تمدن یونان نیز می گویند، از ۱۱۰۰ تا ۸۰۰ سال پیش از میلاد به طول انجامید. یونانی ها از حدود ۸۰۰ پیش از میلاد با سرعتی شگرف در تاریخ ظاهر و در ۷۷۶ پیش از میلاد، نخستین بازی های المپیک را برگزار کردند و این زمان، آغاز تاریخ مستند هنر این دوره، شامل سفالینه هایی با نقوش هندسی، جانوری و انسانی است. تصاویر انسانی و جانوری ساده و به شکل هندسی روی سفال ها نقاشی می شد. (تصویر۳)

مهمترین اتفاق در این دوره، نگارش دو حماسه ایلیاد و اُدیسه توسط هومِر  بود که داستان های این دو حماسه، موضوع نقاشی های روی سفال ها بود.  ایراندخت

دورۀ باستانی:  ایراندخت

دومین شیوه هنری یونان، شیوه باستانی یا خاورمآبی نام دارد. در آغاز این شیوه، یونانی ها از طریق رفت و آمدهای تجاری با تمدن و هنر سرزمین های میانرودان و مصر آشنا شدند و در فاصله ۷۲۵ تا ۶۵۰ پیش از میلاد بخش بزرگی از هنرها و افکار تمدن های خاورمیانه را جذب و آنها را با شیوه هنری خود هماهنگ و شیوه باستانی را به وجود آوردند. این شیوه یکی از مراحل مهم تکامل هنر یونان است. نقاشی ها و تندیس های شیوه باستانی جاندار، با حالت، پر جنبش و از تازگی و سر زندگی برخوردارند.  ایراندخت

آشنایی با تاریخ هنر یونان

در این دوره، سفالینه ها از نظر ساخت ظریف تر شدند و صحنه های زیبایی از تاریخ افسانه ای و زندگی روزمره مردم بر روی سفال ها با رنگ سیاه بر روی زمینه سرخ (نقاشی سیاه گون) نقاشی می شد. سفال گران این دوره به اندازه نقاشان به کار خود افتخار می کردند و نام خود را روی سفال ها می نوشتند (تصاویر ۴ و ۵).

 

آشنایی با تاریخ هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، دوره کلاسیک یونان  آشنایی با تاریخ هنر یونان ، آشنایی با تاریخ هنر یونان

 

در تندیس سازی از سنگ برای آفرینش پایدار استفاده شد، یونانی ها در آغاز نه تنها روش کنده کاری روی سنگ را از مصری ها یاد گرفتند بلکه، از سنت تندیس سازی آنها یعنی حالت ایستادن با پای چپ به جلو و یک پارچگی و مکعب نمایی قالب بدن نیز متأثر شدند، با این تفاوت که تندیس ساز یونانی تالش میکرد تمام جزییات بدن را نشان دهد و از سنگ، نقشی جاندار و تأثیرگذار به وجود آورد. تندیس های یونانی هوشیار و هیجانزده و سرشار از  است که جنبش و با نگاه مستقیم هستند. یکی از این نمونه ها، تندیس زنانه الهه هِرا ضمن شباهت به  تندیس های مصری، دارای شکوه و وقار و روح است و جام هاش، تندیس را جاندارتر و زنده تر کرده است. (تصویر۶)  ایراندخت

آشنایی با تاریخ هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، دوره کلاسیک یونان  آشنایی با تاریخ هنر یونان ، آشنایی با تاریخ هنر یونان

در دورۀ باستانی معماری معابد سنگی نیز به سرعت رشد کرد. معابد یونانی اغلب به طرح مربع مستطیل با سقف شیروانی مانند و دورستونی هستند و نمای بالای ورودی ساختمان، شکلی مثلث مانند دارند که به آن سنتوری می گویند. یونانی ها از حجاری، نقاشی و تزئینات معماری بناهای مصری و میانرودانی آگاه بودند. اما آنها تنها در نمای سنتوری ها اقدام به حجاری و ایجاد نقوش برجسته می کردند.(تصویر ۷)  ایراندخت

 

آشنایی با تاریخ هنر یونان  ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، تاریخ هنر یونان ، هنر یونان ، شیوه یا دوره های هنر یونان ، دوره کلاسیک یونان  آشنایی با تاریخ هنر یونان ، آشنایی با تاریخ هنر یونان

دورۀ کلاسیک:

سومین شیوه یا دوره هنر یونان، کلاسیک نام دارد که اوج هنر یونان است و بهخاطر تأثیر آن در معماری، تندیس سازی و نقاشی اروپا از اهمیت ویژهای برخوردار است. اساس هنر یونان در این دوره، نظم، تناسب و هماهنگی در جزء و کل، سادگی و استحکام، قرینه سازی ماهرانه، تعادل و توازن، غلبه عقل بدون فنا کردن احساس است.  ایراندخت

 

نماها و شکل ستون ها و سر ستون های این دوره حتی تا امروز هم در معماری جهان مورد توجه اند و تندیس های عهد کلاسیک، هنوز جزء عالی ترین نمونه های هنر تندیس سازی در جهان هستند. هنر عهد یونان زمانی به کمال دست یافت که آزادی آرمانی در جامعه یونانی تحقق یافت و هنرمند یونانی توانست احساس، عقل و طبیعت را در آثار خود مجسم سازد. شیوه کلاسیک بزرگترین ارمغان هنر یونان به هنر غرب است. 

 ایراندخت

در طول دوره کلاسیک، هنر معماری، نقش برجسته سازی، تندیس سازی و نقاشی نیز پیشرفت ۲ یا دوریسی ساخته شده ۱ است که به شیوه دوری نون زیادی کرد. سمبل معماری کلاسیک معبد پارت و تناسب و هماهنگی در جز و کل، ظرافت، دقت و استحکام به زیباترین شکل ممکن در آن جلوه گر شده است. (تصاویر۸ و ۹ )

شیوه هنری دور یک جدی، سنگین و نیرومند است و شیوه ایونی، نرم و دلپذیرتر است.در این دوره ساخت تئاتر یا تماشاخانه سر گشاده در اغلب شهرها رایج بود. این نوع ساختمان به شکل نیم دایره در شیب تپه ها با ردیف هایی از نیمکت های سنگی و محل نمایش به شکل دایره یا نیم دایره در مقابل نیمکت ها ساخته می شد. (تصویر۱۰)  ایراندخت

از دیگر زیبایی های معماری یونانی تنوع ستون ها است. یونانی در ساختمان ها از سه نوع سر ستون به نام های دور یک (برخاسته در خاک اصلی یونان) و ایونی (برخاسته در سواحل اژه و آسیای صغیر) و کرنتی یا قرنتی(ترکیبی از این دو نوع) استفاده می کردند. (تصویر۱۱)  ایراندخت

تندیس سازان این دوره با شناخت اندام انسان، با سنگ و فلز به ساخت تندیس پرداختند و تا مراحل تکمیل جزییات و حرکات بدن پیش رفتند و به نمای روبرو اهمیت دادند. در تندیس مشهور دیسکپران، هدف مجسمه ساز این است که حالت خاصی از آرامش را در بدن انسان نشان دهد و چهره نیز بیان کننده وقار و تفکر و خویشتنداری باشد. (تصویر۱۲) از دیگر آثار برجسته، تندیس مفرغی زئوس در حال پرتاب نیزه است، در این تندیس، بدن حالتی پهلوانی دارد و حالت پرتاب به خوبی نشان داده شده است. تندیس سازان یونانی تلاش می کردند که تصویری آرمانی از انسان ارایه دهند. (تصویر۱۳)  ایراندخت

در این دوره، ساخت سنگ مزار نیز مورد توجه بود. از نمونه های برجسته سنگ مزار هِسِگو است، نقش متوفی و خدمتکارش بسیار هماهنگ و حالت اندوه در نگاه خدمتکارش به خوبی منعکس است. (تصویر۱۴)  ایراندخت

در نقوش برجسته، ژرف نمایی در تندیس ها و نمایش حالت های بدن، مورد توجه قرار گرفت و از پارچه و لباس برای نمایش عمق و پرکردن فضا استفاده شد. در این دوره کمابیش نقاشی دیواری نیز مورد توجه بود که از ویژگی آنها توجه به عمق نمایی بود.   ایراندخت

دورۀ هلنی:

حمله اسکندر به آسیا و تصرف بخش هایی از خاورمیانه، سبب گسترش تمدن و هنر یونان از راه آسیای صغیر (ترکیه) به سوی شرق (سوریه، مصر، ایران تا مرزهای هندوستان) شد. در این دوره، هنر یونانی در سرزمین های تصرف شده با هنرهای محلی آمیخت و آثاری متأثر از هنر یونانی و سبک های محلی به وجود آمد که به سبک هلنی شهرت یافت. در ساخت کاخ ها، معابد و مقابر، از شکوه و جلال معماری شرقی استفاده می شد. در تندیس ها، شبیه سازی مورد توجه قرار گرفت.

 

تندیس سازان به واقعیت های زندگی انسان های عادی توجه کرده و احساس انسان ها را به شکل هیجان، حسرت، نگرانی، رنج، خود خواهی و پیروزی در تندیس ها مجسم می کردند. تندیس و  آرامگاه ماوسولوس در غرب آسیای صغیر ۴ و یک سر مفرغی بیانگر شیوه هلنی است. (تصاویر ۱۵ و ۱۶ ) در دوره هلنی، سبک کلاسیک در سرزمین اصلی یونان متوقف نشد و ادامه یافت. تندیس الهه پیروزی نمونه ای از آثار با ارزش کلاسیک در دوره هلنی است. این تندیس با بال های گشوده در حال فرود بر دماغه کشتی است و حالت فرود بسیار زنده، هیجان انگیز و متعادل است و شکل برخورد نسیم دریا در موقع فرود در چین های لباس نشان داده شده است. (تصویر۱۷)  ایراندخت

برای دیدن:

 

ایران دخت 

نوشته های مرتبط

آلبوم باران عشق

هادی گراوندی

آشنایی با کتاب سفرهای سندباد

هادی گراوندی

غوغایی غزل از سنایی تا سایه

هادی گراوندی

ارسال دیدگاه

16 − هشت =