۹ فروردین ۱۴۰۳
تاریخ هنر مجله فرهنگ و هنر ایران دخت

آشنایی با تاریخ هنر

آشنایی با تاریخ هنر

آشنایی با تاریخ هنر ، تاریخ هنر ، هنر چیست؟ ،  افلاطون ، ارسطو ، پیکاسو ، هنر یونان ، سبک کلاسیک ، آشنایی با تاریخ هنر  ، آشنایی با تاریخ هنر  ، تعریف هنر ، هنر چیست؟ هنر چیست؟ پیکاسو ، پیکاسو ، تاریخ هنر چیست؟  پیکاسو ، پیکاسو ، تعریف هنر ، تعریف هنر ، تاریخ هنر چیست؟ 

 

آشنایی با تاریخ هنر :

هنگامیکه کلمه هنر به میان می آید، بر اثر مشاهدات و آگاهی های قبلی مان آثاری چون بناهای تاریخی، مجسمه ها و نقاشی و یا نام هنرمندانی چون داوینچی، کمال الدین بهزاد و … به ذهن می آید. باید توجه داشت سنجش قابل قبولی وجود ندارد تا یک دست آفریده اثری هنری محسوب شود. روش مشخصی هم برای جدا کردن هنر از غیر هنر وجود ندارد.

 

اما آنچه که باید در مورد هنر آموخت این است که در هنر، ارزش های ثابت و همیشگی وجود دارد و باید دانست که عقاید مردم درباره آثار هنری دائم در حال تغییر است. هر سبک یا دوره هنری متولد می شود، زندگی می کند و سپس از پویایی باز می ماند و جای خود را به سبک  و دوره بعد می دهد. باید همواره به این موضوع توجه داشت که هر اثر هنری حداقل باید بیانگر شکلی از احساس، فکر، نظم و تخیل باشد. 

 

برای مثال مشاهده سر گاو نر پیکاسو روشن می کند که این اثر فقط دسته و زین یک دوچرخه است و نه سر یک گاو. در این  اثر، نظم، دقت یا مهارت وجود ندارد و تنها قدرت تخیل پیکاسو بوده، که از ترکیب زین و دستۀ دوچرخه، یک اثر هنری خلق کرده است. هنر شکلی از بیان مشترکات انسان است و هنرمند به تجارب مادیّ و معنوی جامعه خویش پاسخ می دهد و آنرا مستند می کند. هرکس با سطح دانش خود این تعریف را درک می کند. به طور مثال یک آموزگار، مورّخ و شاعر نگاه های متفاوتی به یک اثر هنری دارند اما نظرات آنها می تواند مکمّل هم بوده و هرکدام بخشی از واقعیت را بازگو کنند. ذهن انسان از زمان های گذشته تاکنون، در پی فهم پدیده های پیرامون خود بوده و خواسته است در حد امکان آنرا به زبانی قابل درک تعریف کند.

 

آشنایی با تاریخ هنر

هنر چیست؟

از دیر باز این پرسش ها مطرح بوده که زیبایی چیست؟  هنر چیست؟ تمام تلاش ها در این جهت بوده تا انسان از پدیده های پیرامون خود درک درستی داشته باشد و بداند درباره چه چیزی حرف میزند و مخاطب او کیست. مثلاً وقتی درباره یک اثر هنری سخن به میان می آید باید دانست چه ویژگی خاصی آن را از یک اثر دیگر متمایز می کند. انسان بنا به نیازهای درونی خود یا جامعه اش، دست به آفرینش های هنری می زند. در هنر، تعریف قابل قبول همگانی وجود ندارد و هر تعریفی که از آن ارائه شود خالی از اشکال نیست و هرکدام می توانند در جای خود معتبر باشند.

 

یکی از مواردی که تعریف هنر را مشکل می کند، این است که معنایی که امروز از هنر وجود دارد، با معنای گذشته آن تفاوت دارد. آثار هنری را باید در بستر تاریخ و با توجه به شرایط اجتماعی زمان آفرینش آنها سنجید و با معیارهای مردم زمانشان ارزیابی کرد. با گذشت زمان سلیقه ها تغییر می کند و معنای هنر هم دگرگون می شود و تنها چیزی که در طول تاریخ ثابت مانده مفهوم انتزاعی هنر است و انتزاع نوعی برداشت ذهنی از واقعیت است.

ایراندخت 

در زمان های گذشته هر دست ساخته ای که در ساخت آن مهارت و دانش به کار رفته بود می توانست یک اثر هنری باشد. اما از اواسط سده ۱۸ میلادی برخی پژوهشگران اروپایی بین دست آفریده ها تفاوت قایل شدند و موسیقی، نقاشی و پیکرتراشی را هنرهای زیبا نامیدند و آنها را از دیگر دست ساخته ها مانند سفالگری، بافندگی، فلزکاری و… جدا کردند.

 

در قرن ۱۹ میلادی با شکل گیری موزه ها، نمایشگاه ها و مدارس هنری، کم کم موضوع زیبایی

شناختی آثار هنری مطرح شد. اما با نگاهی به فرهنگ ها و تمدن های گذشته می توان دریافت

که معماری، پیکره سازی و نقاشی در تمدن های مصر، ایران، میانرودان، هند، چین و … بر اساس

فرمول های زیبایی شناختی که امروز وضع شده است، پدید نیامده اند.

باید پذیرفت که این آثار، افزون بر ارزش های هنری، دارای کارکردهای اجتماعی، مذهبی و فرهنگی

بوده و با زندگی مردم زمانه خود پیوند داشته اند. پس نمی توان از هنر تعریف واحد و همه پسندی

ارایه داد. ایراندخت 

ایراندخت 

از نظر افلاطون هنر نوعی تقلید، از نظر ارسطو یک آفرینش خردمندانه و از نظر تولستوی بیان احساس است.

اما از نظر اندیشمندان شرقی هنر، ساخت اشیای مفید و زیباست.

در گذشته زیبایی با نظم، تقارن، تناسب و هماهنگی پیوند داشت و کسی هنرمند شمرده می شد

که با پیروی از تکنیک اثری خلق کند، ولی اکنون بیشتر بر ابداع و نوآوری، احساس و الهام تأکید می شود.

در بسیاری جوامع، هنر با دیگر فعالیت های انسان در آمیخته و هنر همواره ابزار لذت و تفکر است. ایراندخت 

 

هنر از زمانی آغاز شد که انسان توانست سنگ یا چوبی که مناسب با فعالیت های روزمره او بود

انتخاب و با تغییراتی در شکل و اندازه، آن را کارآمدتر کند. از دیر باز تاکنون انسان ها در هر جایی از

کره زمین با توجه به نعمت های خدادادی ، مواد لازم را از محیط پیرامون انتخاب و آنها را برای نیازهای

مادی و معنوی زندگی روزمره خود تغییر شکل داده اند.

محیط زیست، شیوه و سطح زندگی، مذهب، آداب و سنن، ادبیات، افسانه ها در شکل و معنای

آفرینش های هنری آنها دخالت داشته است.

در جهان امروز همه روزه پدیده هنری تازه ای خلق می شود که با هیچ یک از تعاریفی که تاکنون

از هنر شده مطابق نیست. اما این بدان معنا نیست که هر چیز که با گذشته منطبق نباشد،

هنر نیست و معنایی ندارد. ایراندخت 

 

در هنر مدرن برخی معیارهای گذشته، چون زیبایی، تقلید و اصالت، اعتبار گذشته خود را از دست

داده اند و در هنر پسا مدرن، مثل هنر دیجیتال برای آثار تجسمی جسمیت و شکل فیزیکی قابل

لمس و رؤیت، دیگر ضرورت شمرده نمی شود. انقلاب و دگرگونی، از عواملی است که هنر به آن

نیاز دارد.  ایراندخت 

 

در سال ۱۷۶۴ یک اروپایی به نام یوهان وینکلمان که بر روی آثار و اشیای هنری دوران باستان یونان

و روم باستان مطالعه می کرد، برای نخستین بار کتابی به نام تاریخ هنر درباره این دوران نوشت.

او در این کتاب آثار معماری، تندیس ها و حجاری های به جا مانده این دو تمدن را معرفی کرد.  ایراندخت 

 

وی با طبقه بندی آثار و اشیای باستانی از قدیم به جدید، اصطلاح سبک و دوره های هنری

را به کار برد.  ایراندخت 

وی عقیده داشت که سبک در هر فرهنگی از نسلی به نسل دیگر تغییر و تحول پیدا می کند

و سبک یا شیوه در هنر بستگی به نوع جهان بینی یک فرد یا یک جامعه دارد. هرگاه تولیدات هنری

یک جامعه در دوره های معین، دارای ویژگی های ظاهری و ساختاری مشخص باشد و یا در جزء و کل،

یک مجموعه هماهنگ را عرضه کند از کلمه سبک درباره آن استفاده می شود مثل سبک کلاسیک

یا رمانتیک.  ایراندخت 

 

نظر وینکلمان درباره هنر یونان و دوره رنسانس:

هنر یونان بیانگر باورهای مذهبی، فرهنگی و فضای زندگی اجتماعی مردم آن زمان و هنر دوره

رنسانس نیز حاصل باورهای مردم عصر خویش است و تفاوت هنر آنها ناشی از باورهای متفاوت ایراندخت 

این دو جامعه در دو زمان مختلف از تاریخ است. در تاریخ هنر می توان دریافت که انسان برای رسیدن

به حقیقت و آرمان هایش چه مراحلی را پیموده است. تاریخ هنر، دست آفریده های انسان را از

سپیده دم تاریخ تا زمان حاضر معرفی کرده و به شرح، توصیف و مقایسه آنها می پردازد.

هنر نتیجه ذوق، حس زیبایی شناسی هنرمندان، تجربه ها و آموخته های آنها است. با مشاهده

آثار هنری اقوام و ملل جهان بر تجربه انسان افزوده می شود و افق دید او گسترش می یابد. ایراندخت 

برای دیدن مطالب مجله فرهنگ و هنـر  اینجا کلیک کنید.

ایران دخت

نوشته های مرتبط

هنر و تمدن ایران در سده دوازدهم و سیزدهم هجری

هادی گراوندی

کتاب توپوز قلی میرزا

هادی گراوندی

آشنایی با کتاب بازگشت

هادی گراوندی

ارسال دیدگاه

یازده + 20 =