هنر ایلامی ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ، هنر و تمدن ایلام ، تاریخ ایلام باستان ، تاریخ هنر و تمدن ایلام ، ایلام باستان ، کتاب تاریخ ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام ، تاریخ هنر ایران ، تاریخ ایلام باستان ، ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام ، تاریخ هنر ایران ، تاریخ ایلام باستان ، ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام
هنر و تمدن ایلام:
با آغاز هزاره سوم پیش از میلاد همگام با رونق تجارت، رشد جوامع شهری و پدیدآمدن پیوندهای فرهنگی، مذهبی و سیاسی، نخستین سازمان های اداری حکومتی در فلات ایران شکل می گیرد. گروهی از ساکنان اولیه فلات ایران که در نواحی خوزستان و بخش هایی از فارس و مناطق غربی استقرار داشتند با تسلط بر اقوام ساکن در این منطقه و اتحاد سرزمین ها به چنین هدفی دست یافتند.
دولت تازه تأسیس که از حدود ۳۵۰۰ پیش از میلاد وارد مرحله شهرنشینی شده بود، شهر شوش را مرکز قلمرو خود قرار داد. برپایه دستاوردهای غنی این دولت، یکی از معتبرترین تمدن های فلات ایران بنیان گذاشته شد (شکل ۱).
و
دولت ایلام به علت هم جواری و روابط نزدیک با تمدن های دشت لوت، مرکز فلات و میان رودان (بین النهرین) به عنوان حلقهٔ ارتباطی میان این تمدن ها محسوب می شد. با این حال توانست جنبه های فرهنگی و هنری مستقلی از خود نشان دهد. ایلامیان به موازات پیدایش نخستین خطوط تصویری «ایلامی آغازین» یا «ایلامی مقدم» جهان در تمدن های دشت لوت و سومر ، خطی تصویری موسوم به به وجود آوردند. این خط به مرور به خطی ساده تر با حدود ۳۰۰ علامت به عنوان خط میخی ایلامی تغییر یافت (شکل ۲_۲).
و
ساکنان هزاره چهارم پیش از میلاد در شوش از فن سفالگری و نقاشی روی سفال بسیار پیشرفته ای برخوردار بودند که با ابداع مفرغ به تدریج از اهمیت آن کاسته شد. به تدریج ظروف مفرغی، نقره ای و طلایی جایگزین سفالینه های خوش ساخت قبلی شد. به همین دلیل سفالینه های دوره ایلامی گرچه از ساخت خوبی برخوردارند اما از نظر شکل و نقش، ویژگی و کیفیت سفالینه های پیشین شوش را ندارند. سفالینه های این دوره که ساخت آن ها حدود ۷۰۰ سال تداوم داشته، دارای نقوش چند رنگ (قرمز، بنفش، نارنجی وسیاه) و یا تک رنگ هستند.
اغلب ظروف به شکل کوزه های ته پهن با شکم های دایره ای شکل، گردن کوتاه و دهان گشادند. نقش ها بیشتر روی شانه ظروف و در برخی تمام سطح ظرف را در برمی گیرند. نقش ها شامل خطوط شکسته، مثلث، لوزی و چهارخانه هستند که با تقسیم بندی های طولی و عرضی از هم جدا شده اند. افزون بر نقش هندسی، در تعدادی از ظروف نقش انواع موجودات چون مار، عقرب، ماهی، حیوانات شاخ دار و افسانه ای، عقاب، گاو، مناظر طبیعی، انسان، سازه های معماری، پرندگان در حال پرواز و … دیده می شوند (شکل ۳_۲).
و
در کنار این ظروف، تندیس های کوچک سفالی و مهر های ساده و استوانه ای زیادی ساخته شده است. شاخص ترین تندیس ها و پیکره سازی های ایلامی از جنس مفرغ می باشند.
تندیس فلزی همسر فرمانروای شهر شوش از این گونه پیکره هاست که به لحاظ پیشرفت
و «ناپیراسو» پیکره ملکه تکامل فن ریخته گری و نحوه پوشاک ایلامی دارای اهمیت به سزایی
است (شکل ۴_۲).
و
نمونهٔ دیگر هنرهای ایلامی در لوحهٔ سنگی با نقش برجستهٔ نخ ریسی و بافندگی است که
در شوش کشف شده است.
این لوح با نگاهی واقع گرایانه از دیگر ویژگی های مهم هنر ایلامی است (شکل ۵ـ ۲).
و
آثار معماری ایلامی نیز نمایانگر تکامل فن معماری در تمدن های خاورمیانه است که مصالح مهم آن را
خشت و آجر تشکیل می دهند.
بزرگ ترین اثر معماری این تمدن «زیگورات چغا زنبیل» است. این بنا بزرگ ترین بنای خشتی جهان و کهن ترین بنای ایرانی محسوب می شود.
در این معبد همچنین برای اولین بار در معماری ایران با تکیه بر فنون پیشرفته لعاب از کاشی برای
تزئین استفاده شده است.
علاوه بر آن در قسمت در ورودی معبد ردیف میله های باریک شیشه ای مات به کار رفته که شاید
بتوان آن را اولین کاربرد شیشه در تاریخ معماری جهان به حساب آورد. درهای چوبی این بنا با
تزییناتی ازتکه های شیشه، طلا، نقره و عاج در قالب نقوش مختلف و به شیوهٔ معرق پوشیده
شده بود. (شکل ۶).
و
بر اساس نقش برجسته های ایلامی می توان به موسیقی آن دوران پی برد. در برخی از آنها مراسم با حضور نوازندگان و سرایندگان نشان داده شده است (شکل ۷_۲).
مُهرهای ایلامی با شکل استوانه ای، تصاویر پرکار و نقوش خلاصه شدهٔ خطی از دیگر دستاوردهای
هنری این تمدن است (شکل ۸_۲).
این تمدن با گستره بیش از دو هزار سال (در سه دوره فرمانروایی ایلام کهن، میانه و نو)
سرانجام توسط آشوریان پایان یافت.
اما بازتاب هنر آن را می توان در دولت های آریایی به ویژه دوره هخامنشی به خوبی مشاهده کرد.
برای دیدن مطالب بیشتر:
- آشنایی با تاریخ هنر ژاپن
- آشنایی با تاریخ هنر هند
- تاریخ هنر روم و اتروسک
- آشنایی با تاریخ هنر یونان
- آشنایی با تاریخ هنر در مصر
- هنر اژه ای
- هنر میانرودان یا بین النهرین
- هنر دورۀ نوسنگی یا روستا نشینی
- هنر در دورۀ پارینه سنگی
- آشنایی با تاریخ هنر
- مقدمه ای بر هنر عشق کلیک کنید.
هنر ایلامی ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ، هنر و تمدن ایلام ، تاریخ ایلام باستان ، تاریخ هنر و تمدن ایلام ، ایلام باستان ، کتاب تاریخ ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام ، تاریخ هنر ایران ، تاریخ ایلام باستان ، ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام ، تاریخ هنر ایران ، تاریخ ایلام باستان ، ایلام باستان ، نخستین تمدن جهان ، پیدایش تاریخ ایلام