بتامتازون ( Betamethasone )
نام فارسی : بتامتازون
نام انگلیسی : Betamethasone
نام تجاری : Celestone
طبقه بندی درمانی : ضد التهاب ، مهار ایمنی
طبقه بندی دارویی : گلکوکورتیکوئید ( کورتون )
شکل دارویی : قرص و آمپول
مکانیسم اثر :
جایگزینی کورتیکواستروئیدهای بدن. این کمپلکس با اتصال به نواحی خاصی از DNA سلول‌های بدن موجب تحریک روند رونویسی mRNA و به دنبال آن ساخت آنزیم‌هایی می گردد که در نهایت مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها می‌باشند. این دارو با جلوگیری از تجمع سلول‌های التهابی درناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزاد شدن آنزیم‌های مسئول در التهاب و مهار ساخت و آزاد شدن واسطه‌های شیمیایی التهاب اثرات ضدالتهابی خود را اعمال می‌کند.بتامتازون به‌طور عمده در کبد و مقادیری نیز در کلیه و بافتها به متابولیت‌های غیر فعال تبدیل می‌شود.
مصرف در حاملگی :
این گروه شامل داروهایی می باشد که خطرناک بودن داروها در مورد انسان به اثبات نرسیده است ولی در مورد حیوانات می تواند عارضه جانبی داشته باشد .
موارد مصرف :
زمانی که مصرف دارو از راه خوراکی امکان پذیر نباشد ، تزریق بتامتازون در موارد زیر مورد مصرف قرار میگیرد: درمان علامتی اختالالت آلرژیک از جمله واکنش های حساسیت زا نسبت به داروها، آسم، درمان التهاب و درمان شوک ناشی از جراحت یا عفونت. کورتیکواسترویید ها از جمله بتامتازون در پیشگیری از رد پیوند اعضا مورد مصرف قرار می گیرند.
موارد منع مصرف :
- درصورت حساسیت نسبت به ماده ی موثره ی بتامتازون.
- وجود عفونت سیستمیک که تحت درمان نباشد.
- آمپول بتامتازون حاوی سدیم متا بی سولفیت بوده و نباید در بیماران با سابقه ی حساسیت به متابی
سولفیت مورد مصرف قرار گیرد.
میزان مصرف :
مقدار مصرف معمول این دارو به صورت زیر است:
بزرگسالان:
آمپول بتامتازون می تواند به صورت وریدی آهسته ( در مدت زمان نیم تا یک دقیقه )، عضلانی، داخل ضایعه ، داخل مفصلی و انفوزیون وریدی در دوز های معادل ۲۰-۴ میلی گرم ( ۵-۱ میلی لیتر ) تزریق شود. فواصل بین دوز ها و راه تجویز دارو بنا بر شرایط بیمار متفاوت خواهد بود. تزریق وریدی سریع دوز بالای کورتیکواسترویید ها می تواند باعث کالپس قلبی عروقی شود، بنابراین تزریق وریدی باید به آهستگی یا به شکل انفوزیون صورت گیرد.تزریق موضعی در درمان ضایعات بافت نرم مورد مصرف قرار می گیرد . برای تزریق موضعی دوز ۸-۴ میلی گرم مورد مصرف قرار می گیرد.
برای کودکان دوز های کمتری مورد نیاز است. مصرف آمپول بتامتازون به شکل داخل نخاعی توصیه نمی شود .
بتامتازون ( Betamethasone )
تداخلات دارویی :
ریفامپیسین، کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی تویین، پریمیدون و افدرین می توانند باعث تشدید متابولیسم کورتیکواسترویید ها و کاهش اثر درمانی آن ها شوند.
استرویید ها می توانند باعث کاهش اثر داروهای آنتی کولینرژیک در درمان میاستنی گراویس شوند.کورتیکواسترویید ها باعث کاهش اثرات داروهای کاهنده قند خون و ضد پرفشاری خون می شوند.
اثر ضدانعقادی وارفارین می تواند با مصرف همزمان کورتیکوسترویید ها تشدید شود و بنابراین نیازبه کنترل دقیق INR خواهد بود.
افزایش ریسک هایپوکالمی در اثر مصرف همزمان استرویید ها با تئوفیلین و آمفوتریسین B وجود دارد.
افزایش مسمویت با گلیکوزیدهای قلبی در اثر این هایپوکالمی وجود دارد.
داروهای ضدبارداری خوراکی و برخی داروهای ضدویروس مانند ریتوناویر می توانند باعث افزایش سطح خونی کورتیکواسترویید ها شوند.
مصرف همزمان داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی با کورتون ها می تواند احتمال خونریزی های گوارشی را افزایش دهد.
مصرف همزمان کورتیکواسترویید ها و آنتی بیوتیک ها از دسته ی فلوروکینولون می تواند ریسک پارگیتاندون ها را افزایش دهد.
مصرف همزمان میفپرستون در بیمارانی که طوالنی مدت کورتون دریافت می کنند منع مصرف دارد.
عوارض جانبی :
احتمال بروز عوارض جانبی این دارو با دوز و مدت زمان مصرف آن ارتباط دارد. افزایش ریسک ابتال به عفونت ها یا تشدید آنها، سرکوب محور هیپوتاالموس-هیپوفیز-آدرنال ، اختالل در رشد کودکان ، بی نظمی در قاعدگی، هیرسوتیسم، افزایش وزن، افزایش فشار داخل چشم، گلوکوم،آب مروارید، وخامت عفونت های ویروسی و باکتریال چشمی، تهوع ، سوء هاضمه، زخم های گوارشی، پوکی استخوان، پارگی تاندون ها، تاخیر در بهبودی زخم ها، آکنه ، بروز واکنش های حساسیتی پوستی
- دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری نمایید .
- دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری و از یخ زدگی محافظت نمایید
بتامتازون ( Betamethasone ) بتامتازون ( Betamethasone )