۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
آموزش موسیقی ساز شناسی موسیقی ایران و جهان مجله فرهنگ و هنر ایران دخت

آشنایی با دهل سیستان بلوچستان

آشنایی با دهل سیستان بلوچستان ، دهل و ساز سیستانی ، دهل بلوچی ، آشنایی با ساز دُهُل ، استفادۀ دهل سیستان ، دوله ساز زابلی ، دهل و ساز سیستانی

آشنایی با دهل سیستان بلوچستان ، دهل و ساز سیستانی ، دهل بلوچی ، آشنایی با ساز دُهُل ، استفادۀ دهل سیستان ، دوله ساز زابلی ، دهل و ساز سیستانی ، آشنایی با دهل سیستان بلوچستان ، دهل و ساز سیستانی ، دهل بلوچی ، آشنایی با ساز دُهُل ، استفادۀ دهل سیستان ، دوله ساز زابلی ،

 

دهل سیستان:

دهل سیستان پوست صدای دوطرفه ای ا ست که با چوب نواخته می شود. به طور کلّی همهٔٔ دهل ها بدنه ای استوانه ای دارند که بر دو سر آنها پوست کشیده می شود. ارتفاع این بدنه در نواحی مختلف متفاوت است اما در مجموع می توان گفت دهل ها بدنه ای نسبتاً بلند یا نسبتاً کوتاه دارند.

ویژگی های ظاهری و ساختاری دهل سیستان:

این دهل، استوانهٔٔ نسبتاً بلند و بزرگ چوبی و گاه فلزی است که بر دوسر آن پوست کشیده اند. پوست را در هر طرف ابتدا دور طوقه ای فلزی یا چوبی می کشند و بعد با طناب به شکل خاصی به بدنهٔٔ دهل متصل می کنند. دهل با تسمه ای نسبتاً بلند از شانهٔٔ چپ نوازنده آویزان می شود. طرف راست دهل با چوبی قوس دار (چوب یا مضراب دهل) به صدا در می آید و طرف چپ با دو چوب کوچک (نَلوک) که به انگشت های دست چپ بسته می شوند نواخته می شود.

تکنیک های اجرایی دهل سیستان:

چوب دهل در دست راست نوازنده قرار می گیرد و نَلوک ها به انگشت های سوم و چهارم دست چپ با نخ بسته می شوند. دست راست نقش اصلی را در نواختن دهل و ایجاد تقارن های اصلی متریک ریتمیک برعهده دارد. صدای برخورد چوب دهل با پوست سمت راست بسیار شدید، پُرحجم و بَم است. وظیفهٔٔ نَلوک های دست چپ ایجاد تزئینات ریتمیک و تکمیل اجزای ریتم است. در مجموع دست های راست و چپ نقش های متفاوتی دارند و مکالمه ای ریتمیک میان خود انجام می دهند.

موارد و نوع استفادۀ دهل سیستان:

در حال حاضر دهل سیستان فقط در مجالس عروسی و شادمانی و گاه در مراسم کُشتی محلی نواخته می شود و ساز همراهی کنندهٔٔ سُرنا است. این ساز در گذشته وظیفهٔٔ خبر رسانی را نیز بر عهده داشته است.

جنس و مواد به کار رفته در ساختمان دهل سیستان:

بدنه:

چوب جنگلی یکپارچه، فلز (بشکه)

پوست:

پوست بز

چوب (مضراب) دهل:

چوب جنگلی، چوب گَز

برای دیدن: 

ایران دخت

نوشته های مرتبط

آشنایی با کتاب چرخ

هادی گراوندی

کمانچه های نواحی ایران

هادی گراوندی

آشنایی با ساز ویولن

هادی گراوندی

ارسال دیدگاه

چهار × سه =