۱۰ فروردین ۱۴۰۳
تاریخ هنر مجله فرهنگ و هنر ایران دخت

آشنایی با هنر قرن بیستم

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ،

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ،  آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ،  آشنایی با هنر قرن بیستم ، آشنایی با هنر قرن بیستم ،

 

آشنایی با هنر قرن بیستم:

جهان هنر در سده بیستم با خلاقیت و نوآوری همراه شد. توسعه علم و تکنولوژی در غرب، چهرهٔ زندگی فرهنگی و اجتماعی دنیا را تغییر داد. این تغییرات بر هنر نیز تأثیر گذاشت و انواع جنبش ها و شیوه های بیان هنری در زمینه های مختلف شکل گرفت. جنگ جهانی اول و دوم و نتایج آن نیز سبب شد تا مرکز هنری دنیا از اروپا به آمریکا منتقل شود. علم و تکنولوژی در سده بیستم مشکلات جدیدی مانند نابودی محیط زیست، بیماری های جدید، تبعیض نژادی و … در برداشت و سبب مخالفت برخی از هنرمندان شد.

اندیشه این هنرمندان سبب شکل گیری جهان بعد از مدرنیسم گردید. از ویژگی های این اندیشه، تنوع و شکل گیری مراکز جدید هنری، استفاده از ابزار و روش های نو برای بیان هنر، استفاده از مواد و مصالح جدید به جای بوم و رنگ است. همچنین گرایش هنرمندان به مسایل اجتماعی روز، تکامل تکنولوژی و بسط رسانه های جدید همچون عکاسی و اینترنت را دربر دارد.

معماری قرن بیستم:

معماری مدرن ابتدا از اروپا شروع شد و سپس در آمریکا رونق گرفت. معماری مدرن دو مسیر را ادامه داد، یکی معماری ماشین وار که معتقد بود شکل بنا باید تابع عملکرد آن باشد و دیگری معماری شخصی که بیانگر، جذاب، متمایل به جلوه های تزیینی و استفاده از عناصر  معماری گذشته بود. بتون مسلح، آهن و شیشه نقش مهمی در اشکال معماری قرن بیستم داشت. معماری ماشین وار مدرن اغلب با ساختمان های مکعب گونه و آسمان خراش ها در مراکز شهری مشخص می شود (تصویر ۱ و ۲).

 

جنبش های هنری قرن بیستم:

فوویسم و اکسپرسیونیسم:

نخستین نشانه های یک نهضت جدید، در سال ۱۹۰۵ در نمایشگاهی به پیشگامی «هانری ماتیس» ظهور کرد. آشنایی هنرمندان با فرهنگ غیر اروپایی راه های تازه ای را برای انتقال عواطف پیش پای آنها گذاشت. نقاشی های آنها از نظر طرح ساده و از لحاظ رنگ درخشان بود. در این نمایشگاه منتقدی آنها را (حیوان وحشی) نامید. آنها با در کنار هم قراردادن رنگ های متضاد قدرت و شدت تازه ای به رنگ بخشیدند. نمایش کنش عاطفی هنرمند به موضوع کارش با استفاده از شدیدترین رنگ و قوی ترین خط، از هر شبیه سازی مهم تر بود (تصویر ۳).

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

فووها در جسورانه ترین آثارشان به هماهنگی طرح و شاعرانگی و چشم نوازی رنگ پایبند بودند ولی اکسپرسیونیست ها هرگونه قیدی را کنار گذاشتند. آنان با نمایش حالات تند عاطفی، شکل های کژنما، انزجار و نفرت خود را علیه حکومت ها، مقررات غیر انسانی کار و … نشان دادند. نُلده، کُل ویتْس و… ماندگارترین آثار اکسپرسیونیستی را آفریدند. آنها در وحشتناک ترین لحظات سده بیستم یعنی زمان استبداد نازی بر تمدن اروپایی می زیستند و شاهد مستقیم کشتارها و فساد آلمان در سال های پس از جنگ بودند (تصویر۴).

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

کوبیسم و فوتوریسم:

کوبیسم (مکعب گرایی)، انقلابی ترین و نافذترین جنبش هنری قرن بیستم به شمار می آید. جنبش کوبیسم توسط پیکاسو و براک پایه ریزی شد. عمدتاً طبیعت بیجان موضوع نقاشی آنها بود و تنها شکل هندسی اشیا را به تصویر می کشیدند. مهمترین دستاورد زیبایی شناختی کوبیست ها نمایش واقعیت چند وجهی یک شی از زوایای دید متعدد به طور همزمان بود (تصویر ۵).

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

 

فوتوریسم (آینده نگری) جنبشی در نقاشی و تندیس سازی بود که در شهر میلان شکل گرفت. فوتوریست ها بیشترین استقبال را از جنبش کوبیسم کردند. آنها تلاش کردند صورت پویاتری از کوبیسم را ارائه کنند. فوتوریست ها به ستایش دنیای نوین، ماشین، سرعت و خشونت پرداختند. آنها می خواستند هنر را به زندگی نزدیک کنند و حرکت را جوهر زندگی امروزی می دانستند. تأکید آنها بر نور و حرکت بود. دوران شکوفایی این جنبش در پایان جنگ جهانی رو به زوال گذاشت. بوتچونی از بزرگان این جنبش است که تلاش دارد حرکت و انرژی را در آثارش جلوه گر سازد (تصویر ۶). آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

 

دادائیسم و سورئالیسم:

به موازات تلاش هنرمندان در آفرینش آثار هنری سرشار از وضوح و نظم، واکنش برخی دیگر از هنرمندان به اوضاع زمانه، هنری ویرانگر آفریدند. این هنرمندان در حرکتی اعتراض آمیز به همه نهادها و ارزش های زمانه آثاری غیر هنری آفریدند. آنها خود هنر را نیز به ریشخند گرفتند. دادا به معنی اسب چوبی بچه هاست که بر حسب تصادف از یک واژه نامه انتخاب شده و نشان دهنده تهی شدن فرهنگ اروپا از معنای واقعی است. کار دادائیست ها بیشتر ویرانگری بود تا سازندگی.

 

این جنبش زود از حرکت ایستاد، اما برخی از ابتکارات فنی مثل فتومونتاژ و تأکید بر عنصر تصادف در جریان آفرینش اثر هنری را به هنر مدرن عرضه کرد. دوشان از طریق پیوند زدن اشیا (دوچرخه و صندلی) آثاری خلق می کرد و به آنها نام الحاق حاضر و آماده می داد. وی با ارائه چنین آثاری به ما می گوید هنر می تواند از تصورات متعارف زیبایی، دوری کند (تصویر ۷).

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

سورئالیسم از درون دادائیسم بیرون آمد و اغلب دادائیست ها مثل دوشان، به جنبش سورئالیسم پیوستند. آنها قصد تلفیق امور معقول و غیر معقول را داشتند. سورئالیسم تجربه شاعرانه ای در یکی کردن انسان با جهان درونی اش است. اوج این جنبش دهه ۱۹۳۰ و مهمترین و نیرومندترین جنبش هنری سال های بین دو جنگ جهانی بود. دالی ۴ از هنرمندان مشهور این مکتب بود. بلافاصله پس از شروع جنگ جهانی دوم بسیاری از این هنرمندان به ایالات متحده (نیویورک) کوچ کردند و به طور جدی منشأ حرکت و تحول در میان هنرمندان آمریکایی گردیدند (تصویر۸).

آشنایی با هنر قرن بیستم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، 

 

آبستره (هنر انتزاعی):

سال های ۱۹۱۱ تا ۱۹۱۰ را سال های پیدایش جریان هنر آبستره (انتزاعی) می دانند. البته سرچشمه های این جریان هنری به سال های پیش تر بر می گردد. هدف اصلی انتزاعگران، نفی هر نوع بازنمایی طبیعت و ایجاد تجربه ای بصری یا تجسم مفهومی کلی و یا ذهنی بود. معمولاً کاندینسکی ٢ را مبتکر نقاشی انتزاعی و فیلسوف و نظریه پرداز این شیوه می دانند. وی مانند نقاشان قدیم روسی با جهان نگری عارفانه خویش هیچ گاه هنر را تقلیدی از جهان مادی نمی دانست. در ابتدا شروع و حرکت در این مسیر به شجاعت و تخیل فوق العاده ای نیاز داشت. اما امروزه هنر انتزاعی بخشی از زندگی ما شده است (تصویر۹).

روش دیگری که کاندینسکی به کار برد، نقاشی بدون هیچ تفکر از پیش تعیین شده بود. شیوه او در بهره برداری از احساسات نیمه آگاهانه، باعث جستجوی سورئالیست ها در ضمیر ناخودآگاه شد. در اینجا باید از تأثیر علوم نوین نیز سخن به میان آورد.یافته های علوم جدید، به شکلی اجتناب ناپذیر بر شک در مورد اعتبار واقعیت مرئی افزود. با پیدایش روانکاوی فروید، توجه هنر به جهان درونی انسان ها افزایش یافت برخی از آثار کله و وازارلی  بیانگر این جریان هنری است (تصاویر ۱۰ و ۱۱).

 

نئورئالیسم (واقعگرایی نو):

در آلمان پس از جنگ اول جهانی، آشفتگی اجتماعی و سیاسی به اوج می رسد. نسل جنگ سعی می کند با تیزبینی بر تباهی اخلاقی و بینوایی اجتماعی انگشت بگذارد. چنین بینشی فقط می تواند با نوعی واقعگرایی تند و گزنده بیان شود. پس هنر به سلاح حمله و دفاع و وسیله ای برای نقد و تبلیغ بدل می شود. به این ترتیب شکل های مختلف واقع نمایی به عنوان واکنشی منفی در برابر انتزاع مفهومی نوین از واقعگرایی را مطرح کرد. او سبک های «بکمان» . شکل می گیرد مختلفی را در زندگی تجربه نمود. برای بکمان هیچ چیز مهمتر از بازنمایی و محتوا قرار دارند. در «نقاشی برای نقاشی» نبود. پرده های او در نقطه مقابل هنر تزئینی یا آثار او انسان، موقعیت او و حالات ذهنی اش با واقعیت تمام در برابر تماشاگر ظاهر شده اند (تصویر ۱۲).

اکسپرسیونیسم انتزاعی (هیجان نمایی انتزاعی):

نوعی نقاشی عاری از تصویر و فاقد شکل های بنیادی (مانند اشکال هندسی) و روشی خود انگیخته و پویا و قلمزنی آزاد به شمار می رود. نقاشی های پولاک  بیان گر این شیوه است. نقاشی های او بازتابی از شرایط کلی زندگی بی قرار انسان غربی پس از تجربه دو جنگ جهانی است (تصویر ۱۳).

از نظر او و همه هنرمندان اکسپرسیونیست انتزاعگرا، اثر هنری نتیجه عمل مهارنشده هنرمند است و هیچ مضمونی را بیان نمی کند. اکسپرسیونیسم انتزاعی نخستین جنبش هنری مهم در سال های بعد از جنگ جهانی دوم و اصیل ترین و متمایزترین دستاورد تاریخ هنر آمریکا دانسته شده است.

هنر پاپ (هنر همگانی یا هنر مصرف گرایی):

این جنبش در دههٔ ۱۹۶۰ در شهر نیویورک شکل یافت و نامش را از فرهنگ مردم گرفت. علایق هنرمندان پاپ به فرهنگ جمعی، آنان را بیشتر به خلق تابلوهای پر زرق و برق با مفاهیم سیاسی، اجتماعی و حتی اخلاقی رهنمون ساخت. فیلم ها و آگهی های تبلیغاتی، داستان های شبه علمی، موسیقی پاپ، حروف و علائم متداول، اشیای روزمره و کالاهای مصرفی، ابزار و موضوع این هنر جدید شدند. لیختن اشتاین از هنرمندان این شیوه است.

هنر مینیمال و هنر مفهومی:

از سال های ۱۹۶۰ به بعد در آمریکا جنبش پاپ جای خود را به دو جریان مینیمالیسم و هنر مفهومی داد. اساس هنر مینیمال، خلاصه گرایی در فرم و تأکید بر محتوا در نقاشی و تندیس سازی است و پیش از آنکه به احساسات شخصی و بیان آنها علاقمند باشد، سعی دارد از قوانین فیزیک، ریاضی، طراحی صنعتی، استعاره و نشانه در خلق آثار استفاده کند (تصویر ۱۴).

هنر مفهومی از اواخر دهه ۶۰ ، پس از مینیمال آرت پدید آمد و سرآغاز پست مدرنیسم بود. این جریان هنری در ارتباط با آثار سه بعدی آغاز شد و هدف آن توضیح مجدد مسایلی چون فضا، فرم، مقیاس و محدوده بود. در هنر مفهومی، مفهوم یا ایدهٔ اثر بر زیبایی شناسی و مواد به کار رفته در آن اولویت دارد. به عقیدهٔ هنرمندان این جریان هنری، اثر هنری، یک شیء فیزیکی نیست، بلکه دارای مفهوم و ایده است و حتی از عکس، نقشه، نمودار، نوار صوتی، ویدئو و غیره به عنوان رسانه نیز استفاده می شود. نمونه مشخص هنر مفهومی یک صندلی و سه صندلی اثر کازوت است. این اثر شامل یک صندلی واقعی، تعریف صندلی و عکس آن صندلی بر دیوار است، که هر کدام می توانند بیانگر مفهوم صندلی نزد مخاطب باشند و یا نباشند (تصویر ۱۵).

پست مُدرنیسم (بعد از مدرنیسم):

پست مدرنیسم، ابتدا توسط منتقدان ادبی دهه ۱۹۶۰ ابداع شد و کم کم منتقدان هنری نیز از آن استفاده کردند.

در آغاز پست مدرنیسم، واکنشی در برابر هنر انتزاعی بود، ولی بعد از مدتی

این اصطلاح برای انواع تولیدات هنری نیز به کار گرفته شد.

این شیوه در برگیرنده رسانه های متنوعی مانند تصاویر تلویزیونی و سینمایی، عکاسی،

تصاویر دیجیتالی، تابلوهای الکتریکی (بیل بورد)، ویدئو، فیلم و رایانه است.

فضای رایانه ای تولید آثار هنری را بدون مواد و مصالح ممکن کرده است.

هنرمندان زیادی از سراسر جهان با انواع سبک ها و شیوه ها، تولیدات هنری

خود را در مراکز هنری جهان عرضه می کنند.

توسعه حیرت آور ارتباطات جمعی چون تلفن های همراه، اینترنت و … تمام مردم جهان را به هم پیوند داده است و تولیدات هنری شکلی جهانی یافته است. 

 

اغلب هنرمندان دورهٔ پست مدرن، مواد و روش های ناهماهنگ را در آثارشان به کار می برند.

معمار، نقاش و پیکره ساز پست مدرن بیشتر با نشانه ها سر و کار دارد، از همین رو از نمادها،

اساطیر، سبک ها و شیوه های هنری دوره های گذشته و حتی از علائم روزمره نیز بهره می گیرد.

ساختمان سونی نمونه معماری پست مدرن است که از یک کمد قدیمی الهام گرفته شده  است (تصویر ۱۶).

شکل های جدید هنر:

از سوی دیگر محیط ، چیدمان  و اجرای نمایشی و تمام جاذبه های هنری مستتر

در این سه عنصر توجه هنرمندان را به خود جلب کرد.

امروزه فعالیت های نمایش گونه و ژست های اجتماعی، رخداد هنری تلقی می شوند. هنر جدید در اشکال هنرچیدمان، هنر ویدئو، هنر عکس و هنر محیطی ظاهر شده است (تصویر ۱۷).

نام جوم پایک هنرمندی است که با چیدمان وسایل بصری، حجم های جالبی را ایجاد می کند و با نگاه طنز یا انتقادی خود، تسلط وسایل ارتباط جمعی را بر زندگی انسان نشان می دهد (تصویر ۱۸).

در هنر معاصر، عکاسی جایگاه ویژه ای یافته است و هم ارزش با سایر رشته های هنری قرار گرفته است. به کمک امکانات کامپیوتری بین هنر عکاسی و دیگر شکل ها حد و مرزی وجود ندارد. دو رسانهٔ ویدئو و عکاسی به دلیل جذابیت مردمی و جنبهٔ سرگرمی و سهولت نقل و انتقال آن مورد
استقبال هنر جدید قرار گرفته است. یکی از هنرمندان پُست مدرن در عکاسی، دوکادنه است که عکس های رادیولوژی را با توجه به ویژگی های شخصی افراد رنگ می زند و ترکیبی از عکاسی و نقاشی به وجود آورده است (تصویر ۱۹).

در مقابل این شکل های جدید هنری، نوعی بازگشت به موضوعات و ارزش های

کلاسیک به وجود آمده است که به جای پافشاری بر ژولیدگی زندگی شهری معاصر،

تلاش دارند ارزش های کلاسیک را در آثارشان ارائه دهند.

برتوچی در اثر خود (تصویر ۲۰) دو نوجوان ایتالیایی را با پس زمینهٔ نقشهٔ ایتالیا نشان می دهد تا بازگشتی به سنت های کلاسیک روم باستان باشد.

برای دیدن مطالب بیشتر:

ایران دخت

فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم ، فوویسم و اکسپرسیونیسم ، کوبیسم و فوتوریسم ، پست مُدرنیسم ، هنر پاپ ، اکسپرسیونیسم ، هنر انتزاعی ، سورئالیسم

نوشته های مرتبط

سیاست ورزی در ایران عصر صفوی

هادی گراوندی

آیین ها و نمادهای تشرف

هادی گراوندی

کتاب تنهایی الیزابت

هادی گراوندی

ارسال دیدگاه

سیزده − سه =