آشنایی با مفاهیم ردیف آوازی ایرانی را برای شما عزیزان شرح می دهیم مانند نت شاهد ، نت ایست ، نت متغییر ، نت تونیک ، تحریر یا چهچهه آشنایی با مفاهیم ردیف آوازی ایرانی
مفاهیم ردیف آوازی ایرانی:
نت شاهد:
نت شاهد نتی است که در نغمات و گوشه ها بیش از همۀ نت ها به صدا در آمده و در واقع محور اصلی آهنگ به شمار می رود. چنان که اگر یک تصنیف یا رنگ معروف، راجع به نغمه ای را تجزیه کنیم، خواهیم دید که نت شاهد آن چندین بار بیش از سایر نت ها به صدا در می آید به طوری که در نغمه ها عامیانه، مانند بیات ترک تکرار نت شاهد کسل کننده است.
نت ایست:
نتی است که عموماً غیر از تونیک اصلی دستگاه است و در نغمه ها و گوشه ها برای نیم فرود و توقف موقتی به کار می رود، چنانکه در گا شور، پردل دوم آن در نغمۀ ابواعطا، نت ایست و در بیات ترک، زیر تونیک آن نت ایست است.
گسترۀ ملودی:
عبارت است از تعداد نت های نواخته و خوانده شده ای که از بم ترین نت در یک گوشه یا نغمه شروع شده و تا زیر ترین نت آن ادامه می یابد یا به عبارت دیگر تعداد پرده های یک گوشه یا نغمه که مابین بم ترین پرده و زیر ترین پرده در ساز نواخته می شود.
نت متغیر:
نتی است برای بیان احساسات، تأثر انگیز، شادی بخش و … بصورت موقت از حالت طبیعی خود خارج می شود و تغییر می یاد (قاعده حدود یک ربع پرده است) و مجدداً به حالت نت اصلی مراجعت می کند و بهترین مثال واضح در آواز دشتی است که درجۀ پنجم گام شور (دشتی) موقتاً ربع پرده بالا و پایین می رود تا بهتر حالات تأثرانگیز آواز دشتی را برساند. نت متغیر در آواز افشاری درجۀ ششم گام افشاری را به خود اختصاص داده است.
تحریر (چهچهه):
تحریر به معنی چهچهه است، یا قطع و وصل کردن صدا به وسیلۀ حنجره یا زبان کوچک. در زبان آذری مردم عامه به تحریر سه گاه یا زنگوله گفته می شود.
نت تونیک:
درجۀ اول هر گام را نت تونیک می گویند. این کلمه از تون گرفته شده و در واقع گام است.
برای دیدن: