هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ، ایران پیش از تاریخ ، دوره های هنر ایران ، پیشینه هنر ایران ، دوره کوچ در فلات ایران ، هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ، ایران پیش از تاریخ ، دوره های هنر ایران ، پیشینه هنر ایران ، دوره کوچ در فلات ایران ، هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ایران ، ایران پیش از تاریخ ، دوره های هنر ایران ، پیشینه هنر ایران
دوره کوچ در فلات ایران:
نیمه دوم هزاره دوم پ.م فلات ایران به ویژه بخش های غربی و دامنه های جنوبی کوه البرز پذیرای اقوام کوچنده بوده است. براساس یافته ها و مدارک باستان شناسی به نظر می رسد که این اقوام از ناحیه شمال شرقی و از سمت شرق دریای خزر به بخش های مختلف ایران حرکت کرده باشند. چنین برمی آید که این مردمان به زبان های هند و اروپایی تکلم می کردند و توانسته اند گستره عظیمی را از کوه های آسیای میانه تا اروپا درنوردند و این مناطق را بر حسب نیاز خود برای سکونت برگزینند. مهم ترین مناطق سکونت در فلات مرکزی ایران، حسنلو (جنوب دریاچه ارومیه)، خوروین (دشت قزوین)، سیلک (کاشان)، تپه گیان (نهاوند)، تمدن املش و تپه مارلیک (گیلان) و منطقه لرستان بوده است.
و
برخلاف ساکنین قبلی که مردگان خود را در کف اتاق محل سکونت دفن می کردند، این اقوام دارای سنت جدیدی در دفن مردگان بوده اند و برای اولین بار مردگان را خارج از محل سکونت خود دفن کردند. از حدود ۱۴۰۰ پیش از میلاد سفالینه های جدیدی توسط برخی اقوام نام برده ساخته شده است. این سفالینه ها بیشتر به رنگ خاکستری است، هرچند نمونه هایی از رنگ های قرمز و نخودی کمرنگ نیز یافت شده است. سفالینه های خاکستری یا سیاه ساخته شده اغلب در نواحی نزدیک به مناطق غربی و متعلق به عصر اول آهن است. بهترین نمونه های یافت شده از این دوره، ساخت ظروف به شکل های گوناگون، سه پایه ها، جام های پایه دار بزرگ با دسته و بدون دسته و برخی به صورت کاسه های ساده، پایه دار و در ابعاد مختلف هستند (شکل ۱_۳).
و
این سفالینه ها که گاه به روش پیچیده ای با دسته و لوله های بلند تزیین یافته اند، تجسمی از پرندگان یا حیوانات خاصی بوده و دارای سبک و شیوه مشخص منقاردار هستند. اشیاء خاکستری رنگ ساخته شده در این دوره به طور معمول برای مراسم تدفین و به دور از نیازهای روزمره تهیه می شوند. تدفین در این دوره با ساخت مقابر ساده ای همراه بوده به گونه ای که اجساد در آنها به همراه ظروف خاص، سلاح و جواهرات، مهرهای تزیینی و اتصالات کوچک فلزی لباس، دفن می شدند. نمونه مشخص سفالگری دوره (عصر اول آهن) نوعی تلفیق سفالگری و پیکرسازی در تپه مارلیک است (شکل ۲_۳).
و
در این منطقه باستانی مجموعه آثار باشکوهی از ظروف طلایی، نقره ای و مفرغی با تزئینات هندسی و جانوران افسانه ای مانند گاوهای بالدار یافت شده که خود دلالت بر غنای فرهنگی و میراث هنری این منطقه است (شکل ۳_۳).
در دوره عصر دوم آهن در منطقه تپه سیلک کاشان نمونه های منحصر به فردی از تکامل ظروف منقاردار، دهان گشاد و پایه بلند تولید شده است. این ظروف منقاری همراه با شکل جانوری و طرح هایی هندسی به رنگ قرمز در زمینه کرم تزیین می شدند (شکل ۴_۳).
از دیگر مناطق دارای سفال خاکستری می توان به تپه حسنلو در جنوب غربی دریاچه ارومیه اشاره کرد که به عنوان نمونه شاخص فرهنگ شمال غربی ایران معرفی شده است. در بخش جنوب غربی تپه، مجموعه ای از چهار ساختمان اصلی با حیاط محصور شده مشخص گردیده که ورودی آن ستون دار است.
به نظر می رسد این ساختمان های ستون دار از پیشگامان راهروها و تالارهای ستون دار
دوران بعد از خود از جمله معماری هخامنشیان باشند (شکل ۵_۳).
و
از میان آثار سفالی، عاجی، سنگی و فلزی حسنلو که دلیل غنای هنری و فرهنگی منطقه است،
جام معروف حسنلو از نمونه های برجسته آن می باشد (شکل ۶_۳).
همه اشیاء کشف شده در این منطقه دارای سبک و شیوه هنری مستقل و بدون هیچ گونه
تأثیرپذیری از تمدن های همجوار است.
مهم ترین تجلی آثار هنری دوره سوم آهن را می توان در تمدن زیویه در ناحیه غربی ایران، در
نزدیکی شهر سقز در کردستان جستجوکرد.
موقعیت این منطقه را وجود بنایی حکومتی بر فراز تپه ای با دیوارهای مستحکم و بلند مشخص
می کند که دژی با پلکان سنگی بوده است.
از آثار بارز این منطقه آثار عاجی حکاکی شده، سپر طلایی با تزیین حیوانات افسانه ای، پیکره بالدار
انسانی و دیگر اشیاء طلایی است (شکل ۷_۳).
آثار کشف شده در این منطقه احتمال ارتباط میان دو منطقه حسنلو و زیویه را قوت می بخشد که بیانگر
جایگاه فرمانروایان بومی زاگرس و یا حکومت اقوام جنوب شرقی دریاچه ارومیه است.
منطقه لرستان، این دوره با ساخت محصولات فاخر صنایع دستی، همراه با مهارت و استادی کاملی در زمینه
مفرغ سازی دیده می شود.
آثار فراوانی در این دوره تولید شده اند که امروزه در بسیاری از موزه ها و مجموعه های خصوصی موجود
هستند.
موضوع اصلی این آثار جانوران هستند که برخی با حالتی افسانه ای و گاهی با ویژگی های انسانی
بیان شده اند. نقوش جانوری این آثار بیشتر بز و شیر می باشند (شکل ۸_۳).
جانوران به صورت ترکیبات طبیعت گرایانه با چشم های برجسته کروی، گوش های برجسته و اندام های کشیده
ساخته شده اند و معمولاً به حلقه ای منتهی می شوند (شکل ۹_۳).
در برخی از آنها، پیکره های انسانی با بینی های نوک تیز، چشم و گوش های برآمده و صورتی ساده
تجسم یافته اند (شکل ۱۰_۳).
همه این ویژگی ها بیانگر سبک و شیوه خاص اشیاء مفرغی لرستان است. البته باید یادآور شد
که مهم ترین اشیاء کشف شده در این منطقه نوعی اشیاء کاربردی و تزیینی برای اسب است (شکل ۱۱_۳).
با این حال این دوره کوچ و مهاجرت دارای ویژگی های منحصر به فرد و تأثیراتی است که
توانسته زمینه را برای شکل گیری تمدن ها و مناطق مهم تاریخی و باستانی بعد از خود
فراهم سازد.
برای دیدن مطالب بیشتر:
- آشنایی با تاریخ هنر ژاپن
- آشنایی با تاریخ هنر هند
- تاریخ هنر روم و اتروسک
- آشنایی با تاریخ هنر یونان
- آشنایی با تاریخ هنر در مصر
- هنر اژه ای
- هنر میانرودان یا بین النهرین
- هنر دورۀ نوسنگی یا روستا نشینی
- هنر در دورۀ پارینه سنگی
- آشنایی با تاریخ هنر
- مقدمه ای بر هنر عشق کلیک کنید.
هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ایران ، ایران پیش از تاریخ ، دوره های هنر ایران ،
پیشینه هنر ایران ، هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ، دوره پیش تاریخی ایران ، ایران پیش از تاریخ ،
دوره های هنر ایران ، پیشینه هنر ایران ، هنر پیشا تاریخ ، تاریخ هنر ایران ،
دوره پیش تاریخی ایران ، ایران پیش از تاریخ ، دوره های هنر ایران ، پیشینه هنر ایران